اولدوزلاری کیتابی ایچون دانیشیق.
ايلك اول دنيز ايشچى نى اوز آغزينيزدان بيزه و اوخويانلارا تانديرين زحمت اولماسا؟
اجازه وئرسز؛ اولّجه سیزدن تشکز ایله یم بو فرصتی فراهم ایله دیغیز اوچون.منیم قلم آدیم “دنیز ایشچی” دیر و اگر اختیاریم اوز الیمده اولسایدی؛ دوغوم آدیمی دا دنیز ایشچی قویاردیم. آنامین دئدیغینه گوره من باهارین اوچونجو آینین اون بئشینده مین اوچ یوز اوتوز بئش ایلینده سولدوز محاليندا دا دنیایا گوز آچميشام. بیزیم ائویمیز ایکی اطاق بیر قهوه خانایدی و بو ایکی اطاقین بیریسی قوناق اطاقی سایلاردی. بیزیم هامیمیز نئچه قارداش و نئچه باجی بیر اطاقدا یاشیاردیخ. من اوبیری باجی و قارداش لاریم چوخو کمین او ائوده دوغولوب و دنیایا گلدیم.
منیم آتام، بیر ایشچی اولاراخ اونا بونا ایشله یردى، او وارلی اکینچی لره ايشچيليق ایله ردی. من دوغولدوغوم دان سونرا آتام داها ترقّی ائليب و بیر باقّال توکانی آچاراخ، اکینچی كندلى لرله پایاپای معامله شکلینده بازارلیغا باشلامیشدی. اما آنام کی بيزلردن چوخ ايلگى لَنيردى، سولودوزون بیر تانینمیش اکینچی عائله سیندن اولدوغو اوچون، اکینچیلیخ و باغدارلیخ قونوسوندادا بیزیم ائوده زنگین تجربه سی واریدی.
آتام یوخسول بیر باقالیّدی. اما بونا باخمایاراخ اوز ایشینه و کسبینه چوخ فخر ائلَردی، اما بیزیم عائله نین حیوانی و اکین –پیچینی اولماديغى ايچون اونون گليرى ده آز اولاردى. بونودا آرتيرماق اولار کی سولدوز اوزو بیرینجی بيچيمده بیر اکین پیچین و سونرا حیواندارلیغا باغلى اولان بیر بویوک کند، یا کیچیح شهریدی که تازا تازا بیر عده توكانجى دا اوردا کاسيب چیلیخ ایشینه باخیردیلار. بئله بیر محیط ده دنیایا گلیب و یاشادیم کی چوخ آغیر و چتین اوشاقلیق دورانینا شامل اولوردو. اما بونا باخمایاراق، بو چتین لیخلر قيراغيندا بعضا حيات چوخ ساده و دولاشیق سیزیدیر. او زامان بیزیم محیط ده هامی هامینی تانیردی و هامی نین ایچینده بیر “ائلدارلیخ” رابطه سی واریدی کی هیچ کس اوبیریلرینين گوزوندن اوزاق اولمایاراخ، چوخ دارلیخ و چتینلیخ چکمیردی و هامی بیر بیرینین دالیسین ساخلایردی. هامی بیربیرلریله سلام علیکی و کیف احوالی واریدی.
من ابتدائی تحصیلاتیمی سولدوزدا اوخویاندان سونرا، چون سولدوزدا “ریاضیات” رشته سینده دبیرستان یوخویدو، قارداشیمین “اورمیه” ده ریاضی اوخوماسینا گوره ، دبیرستانین ایکینجی کلاسیندان اورمیه یه کوچدوم. کورپه یاشیمدا آنامدان، باجی، قارداشلار، عزیز یولداشلاریمدن و دوغما دیاریمدان آیری دوشمك ایستر- ایسته مز منده “غریب” اولماق و دوغما دیاريمين حسرتین چکمك دردینی اورگيم ده یاراتدی.
بایرامدان- بایراما و یایدان- یایا سولدوزا دونوب و بیر طرفدن منی عزیزلریم و دوغما دیاریمنان گئنه تازاشدان باغلاندیریردی، اما بیر طرفدن ده گوروردوم کی من چوخلو اولایلاردان اوزاق اولاراخ، بیر پارچا سولدوزون وارلیغ لاريندان و اولان لاريندان قیراخدا قالمیشام. دبیرستانی قورتاریب، بیر ایل اورمیه ده “راه و ساختمان” اوخویوب؛ سونرا تهرانين “ملّی یونیورسیته” سینده “اقتصاد” رشته سینده قبول اولاراخ تهرانا كوچدوم. منیم تهرانا گئتمگغیم، ملتین حرکتینین جوشقونلوغو و باشلانیشی لا عینى زامان دا اولدوغو اوچون، منده یونیورسیته نین بیرینجی ایلینده دئوریم حرکت لرینه قاریشدیم. قالانین دا حدس وورابیلرسیز. ایندی ده سیزین خدمتینیزده وارام.
سولدوزون اولدوزلارى كيتابى دورد اوزل قيسمت يا دورد جيلد كيتابا بولونوب، اونلارى تانديريب هر جلدين ندنلرين آچيقلايين لطفاً.
بو رومان ناغيلينى دورد جیلد ده یازمیشام. بیرینجی جیلدی منیم اوشاق لیق زامانيما شامل اولور. زمانین دئيشمه سی، مثلاً داشقالار و آرابالارین يئرين یئنی تکنولوژی ماشین لار و اتوبوس لارين توتماسی، سولدوزدا اسكى و يئنى توقوشماسى و اوشاقلیخ دورانی نین توخونتو پوزماسی باعث اولدو تا من بیرینجی جیلدی او دورانا اختصاص وئره م. او دوران کی سولدوز: باغدارلیخ، اکینچیلیخ، حیواندارلیق، اكونوميك و كولتور توخونتولاریلا بير بيره گئچيب و حياتى دولانیردی. بونلار پوزولماخدایدی و يئنى بير كورالار قورلماق داي دير. او دوره نین اوزنه گوره گوزللیخلری-چتینلیخلری؛ دردلری- سئوینج لری و گوزل رزمی و عاشقانه خاطره لری واریدی کی بو پوزلماى یلا آرادان گئتمه یه مجبور و محكوم قالمیشیدلار. اوزومه بورج بیلیردیم باجاردیغیم قدر او گونلری دوغرولدوب و گلن نسیل لره او زمانه نى و باش وئرميش حاديثه لرى يئتيرم.
ایکنجی جیلد دئوریم و انقلاب دوره سینه مربوط اولور. منیم نظریمه دئوریم رابطه سینده سولدوز اوز گوجوندن داها چوخ یوک چکیب و نقش اوینادی. من بونو اوزوم ایچینده اولدوغوم اوچون دئیرم. او بیری طرفدن؛ بو دئوریمین نئتیجه سی هر نه اولورسادا؛ سولدوز نئچه باخیمدان مظلوم واقع اولدو. بو سببدن دولايى “سولدوزون اولدوزلارین” بیر داها پارلادیب؛ دیکلدیب اوزه چکمه گين كوركلريمده بير يوك اولاراخ بونو اوزومه بیر وظیفه بیلدیم. او “اولدوزلار” دان کی من صحبت آپاریرام هله هیچ بیری باغلانتی لارین سولدوزدان کسمه یبلر، بویوک زیروه لره چاتسالاردا؛ گئنه ساده و باشی آشاغی یاشایّلار؛ نئجه کی دئمیشلر بارلی آغاج باشی آشاغی اولار.
اوچونجو جیلد، دئوریمدن سورنرا، سولدوزدا اوز وئرن اولای لاريلا ایلگیلی اولان حادثه لره ايختيصاص وئريب و اوردا گنج لرين نه طورلو تشکیلات قوروب، چالیشمالارينى تصويره چكميشم. نه جوره خفقان، باسقی، ارتجاع، توتولمالار، زندانلارا سالینمالار و گنج لرین اولدورولمه لری قارشیندا، سون آنلارا قدر ساواشیب و اوزلرین باسقی شرایطی له وفق وئریب ساواشا ادامه وئريب ادامه تاپیر، باشارديغيم قدر اونلارى تصويره چكميشم.
دوردونجو جیلدی اورادان باشلایر کی سولچو فدائی لر تشکیلاتی نین باش شهر کمیته سی بیر گئجه بوندان قاباخ کی اونلارا حمله اولونسون، اضطراری اوتوراغیندا تصمیم توتور تک به تک هامیسی شهر دن چیخیب، هر بیریسی ایری، ایرانین مختلف شهرلرینه كوچسونلر. بو مساله نین اونلارا کی ائو، ایش و عائله وارلاريدى نه قدر چتین اولماسینی حدس وُرا بیلرسیز. البته شهر کمیته سی اضطراری پلان لاری قاباخدان گوز اونونه آلميشدى، اوز یئرلرینه باشقا شهر کمیته سین تعیین ایله میشدی، و دایانیب اوزلرین دشمن توسطیله توتولوب و زنداندا چورودوب، اولدورولمه لرین بیر تدبيرسيزلیخ بیله رك، اوزون خصمدن بیر قدم قاباخ گوروب و بو طریقیله شهری ترک ائتمكلرى بویوک اولچوده اونلارین سیاسی ساواش رابطه سینده پیشمیش اولماخلارین گوستریردی. دوردونجو جیلد، بیزیم دورد ایل قاچاقاچ دا ساواش و مقاومت لری گوستریر کی بو رمان دا اوندان سونرا ایراندا گیزلی قاچاراخ چالیشمالاریمیزی تصویره چکیر. یادمیزدان چیخماسین کی بو دوران، ایران عراق ساواشی و مین لرله سیاسی زندانی لرین اعدام اولونماسیلا عین زمان دا اتفاق دوشوردو.
بو كيتابى يازماق بير اينام دان قايناق لانمالى دير، بو اينامين نه اولدوغون و گلجك ايچون ده بير پرسپكتيو اولدوغون آچيقلارسينيز.
اوشاق لیخ زامانیندان آنامین ارباب لارین ظلمیندن دانیشیب و رعیت لرین نه اندازه بو رابطه ده مظلوم قرار تاپمالاریندان دانیشمالاری، منیم صاف اورگیمی هر بیر طورلو ظلمه قارشی تاثیر بوراخ میشدی. بو ظلم و انسانین استثمار اولونماسى، ارباب رعیتی سیستمین گئدیب و تازا سرمایه دارلیخ نظامی نین گلمه سی، عينى ظلم و حاقسيزليق لار بو سرى بير آیری شکیلده توپلومدا اوزون گوستریردی. اسكى ارباب لار، عينى دولت له اوزل ايليشگى سى اولان يئنى سرمايه صاحيبلارينا چئوریلمیشدیلر. وارلى و يوخسول فاصله سینین چوخالماسی، میلیونلارجا انسانلار کندلرین بیراخیب، شهرلرین كنارلارینا هجوم آپاریب و حلبی آباد لاری یاراتمالاری بو ظلمون آیدین گوستریجى نشانه لريدير.
بونون قیراغیندا، پهلوى حكومتى نه فقط بیر دیکتاتور حكومتى دير، اونان زياده ده هیچ بیر دئيشیک دوشونجه نین آچیلیشماسینا امکان وئرمیردی و او دوشونجه لرین صاحاب لارين دوستاق لاردا اولدوروب آرادان آپاریردی. بو سیاست همان غرب و آمریکانین سیاستی کی” بیر یاخجی سولچو؛ بیر اؤلموش سولچو دور” بیرلیغی واریدی. کافی دیر، اندونزی، لاتین آمریکا و اونلارا تای اولکه لرده اولان قیرقین لاری یادیمیزا سالاق کی میلیون لار انسان اوز دوشونجه لرینه خاطر اولدورولوب، آرادان آپاريردیلار. ایران دا آپاریلان سیاست اپوزیسیون رابطه سینده دئدیغیم سیاست دن آیری دگیلدی.
او دورانین سویوخ ساواش لا بیر زمانه دوشمه سی، ظلمه قارشی عدالت سئورلیخ آلترناتیوین فقط سوسیالیستی نظام دا گوستریليردى. اونا خاطر بوتون عدالت و آزادلیخ سئور انسان لار، بیر رومانتیک سوسیالیستی نظام و سیستمی یارادماغی دوشونوردولر کی اوندا هم عدالت اولسون، هم آزادلیخ. هیچ بير انسانین او بیری انسانين استثماریندا اولماسین. بوتون سندیکالار، سیاسی حزب لر و فردی حق لر آزاد اولونسون. آزادلیخ یولوندا ساواشیب جانلارین الدن وئرنلر، یئر آلتی مخالفت دنیاسیندا بویوک احترام لا قارشیلانیب یادلاردا ساخلانیردیلار.
بیزیم نسل یاراتدیغی دئوریم، تنها بیزیم نسله عاید دئيلدى، بلکه مشروطه انقلابیندن باشلانان ساواشلارین دوامینده اولوب، نئچه نسل بیزدن قاباق دا کیلره عاید اولوب و اونلارین ساواش لارینین دوامی نین سونوجودور. بیزیم یاراتدیغیمیز دئوریمده بویوک فداکارلیخلار و قهرمانلیخلار آزادلیخ یولوندا اوز وئریلدی. جوانلار کی زنداندا چورودوخلری حالدا اوز سئوگی لي لرینین مجبور اولارق باشقاسیلا ائولنمه لرینه شاهد اولاراخ، بونون دردین دوستاقلاردا زندانچی لارین قيرباج لارى آلتیندا تحمل ائليرديلر، بونلارین بیر دئیلمه میش نمونه لریندن سایلیر.
او بیری ياندان شاهدیخ که بیزیم نسلی قیریب، اولدوروب و آرادان آپاران لار نه چیرکینليكه بیزیم نسلی و بیزیم تاریخیمیزی یالانجا سینا تحریف ائديب و قارالار یاخيب و قارانليق يازيرلار. بیزیم نسلین دستانین یازیب و گلن نسيللره يئتيرمك بیزیم ایچیمیزده ديرى قالان لارین وظیفه سی دير. بونا خاطر بو آغیر، شیرین و گوزل وظیفه نی اوز بوینومدا احساس ایله یَرَك، بو ایشه باشلادیم. البته چوخلو آیری دلیل لری ده واریدی. بیریسی ده بویودو کی “سولدوز” شهری نین دَستانين یازماخ، بوتون ایران و خصوصا آذربایجان عرصه سینده بیر کیچیک شهرین سرنوشتین دیکلدیب و اونا عمومیت وئرمگى ده اوزومه بورج بيلرديم.
بیر آیری عيلته ده اشاره ایله مه لیم كى: اودا بودور کی بو رومانی من “آذربایجان تورکجه”سینده یازمیشام. منیم بيرينجى شخصى هدفیم بو ایشدن بویويدور کی آذربایجان ادبیاتین محاوره، خیردا شعرلر و قیسا نئغیل لر مقیاسیندان یوکسلدیب و بویوک دنیا عرصه سینده تانینمیش رومان لار عرصه سینه یوکسلده بیلم و اونلار کی بیزیم ادبیاتی قینایب و محاوره اندازه سینده کیچیلدیللر گوروسنلر کی آذربایجان دیلینین و ادبیاتی نین نه اندازه گوجو وار کی بئله بویوک رومان لار یازماغا باجاری سی وار. دوغرودان دا آنا دیلینده یازاندا نه اندازه بیزیم دویغولاریمیز گوزلجه سینه بیان اولونور.
سولدوزون اولدوزلارى كيتابيندا روايت سولدوزدان باشليب و هابئله آذربايجان و ايرانيين فرقلى شهرلرى و يورد ديشينا كيمى اوزانير. بو چكليش و بو فرقلى محيط لر سيزه و كيتابا ائتكى بوراخماسى اولدوغون دوشونورم. بو ائتكى لرى وارسا آچيقلايا بيلرسيز؟
چوخ بیر اینجه سورون سوروشدوز. ایران رابطه سینده بو قدر اشاره ایله یه بیله رم کی اشاره ایله یم، بیزیم زمانیمیزدا، تهرانداکی و تبریزده کی سولدوزلو اویرنجی لر هامیسی بیربیرلریله چوخ یاخین ایلیشگی لری وارید. بیر بیرلرینین ائولرینه گل گئت ائدیب و چوخ یاخین بیر مناسبت له بیر- بیرلریله یاشایردیلار. بو مساله حتی اورمیه ده کى سولدوزلا او قدر آراسى یوخویدودا، صدق ائليیردی. اونلار سولدوزداکی اوشاقلیخ یولداشلیخلارین و ائلدارلیخ فرهنگین و کولتورون اوزلریله هر یئره آپاریب بیر عائله کیمین یاخین یاشایردیلار. بیلمیرم سولدوزون توپراغیندا، گادار چایی نین آخاریندا، سلطان یعقوب داغی نین بو شهره بیر بویوک بابا کیمین باخماسیندا نه لر واردی كى بو اندازه ائلدارلیخ گوجون چوخالدیب. اوتوز بئش ایل سولدوزدان اوزاق اولاندان سونرا، او زامان كى من ائشیدیرم بیر نفر سولدوزدان بیزیم شهره گلیب، بئله بیر حيس منه ال وئریر کی بیر نفر مینم عائله منن بورا گلیبدیر.
تورکیه ده اولاندا، “احمد” قارداشیمین ایل دونومونده اوزومنن عهد ایله دیم کی همیشه ذهنیمی آچیخ ساخلایام و هیچ زامان اوزومو قورو دوشونجه لر زندانی سی ایله میيَم. بیرده عهد ایله دیم کی باجاردیغیم قدر عومرومون قالانین آزادلیخ و انسان سئورلیخ یولوندا گئچیردیم. بونا باخاراخ من بئله ايدعا ائده بيلرم کی من بیر آزاد و آنسانلیخ سئون سولدوزلویام کی دئوریم دورانین باشیندان گئچیردیب و اوز نسلی و باجاردیغی قدر اوزوندن قاباق نسلین باشه گلن اولایلارین قلمه چکمغه چالیشیر.
من بو گئچن اوتوز ایلده هر زامان مطالعه ایله یب، مقاله لر یازیب، دوشونوب و اوز دوشونجه لریمی سیناوا چکیب، تکمیل ایله یب و اصلاح ائتمكله مشغول اولموشام. بونو دئيرَك، من اومانیسم سکولار و آزادلیخ سئورلیخ دوشونجه سی له دنیایا باخاراخ، چالیشمیشام افراطی و ائدئولوژیک دوشونجه لریندن تاثیر آلمایاراخ “آبژکتیو” اولاراخ اوز نسلیمین اولایلارین یازام. البته سولچولار تشکیلاتین و چالیشمالارین یازاراخ، بو اولایلاری او طورلو کی بیزیم ذهنیمیزده واریدی و بیز دوشونوب و عمل ائليرديك قلمه چکمیشم. ممکن دیر بونو “ایدئولوژیک” آدلاندیرانلار اولسون. من او دوستلاری قینامیرام، اونلار اوز دوشنجه لرینده آزاد دیلار.
من چوخلو قدیم دورانین عزیز یولدواشلاری و تانیشلاری گورنده، گوروره م کی اونلار کوچه به کوچه، قاپی قاپی، ” داش دوزرلی ” (سنگ فرش) کوچه لری و آت داشقالاری و سامان داشیان چتن لری و مال داشیان آرابالاری و زمی لرده کی جوت لری مندن داها یاخجی خاطيرله یللر. بونو دئيرَك، تاسفله من اوشاق اولدوغوم اوچون سولدوزدان چیخدیغیما خاطر گوروره م کی او دوست لارا نسبت، ظریف خاطره لر ذهنیمده قالمادیغی اوچون، احساس ایله یره م بلکه آز باجارمیش اولموشام او زامانین وارلیغین تصویر ایله میش اولام. بیر جمله ده منیم سولدوزدان اوزاق دوشوب اوزون ایللری قوربت ده یاشاماغیم بونو دئيشمه یب کی سولدوز منیم دوغما دیاریم دی. بلکه منیم ذهنیمین اوزون ایللردن برى اوز ایچینده داها آچیلدیغی سبب اولوب کی تعصّب سیز و دیدیغیم کیمین “آبژکتیو” اولایلارا باخیب و انسان سئورلیخ و آزادیخ آرزوسویلا اوز نسلیمین داستانین یازمیش اولام.
من آنلاديغيم قدر سولدوزون اولدوزلارى كيتابى بير تاريخى واقعيته ائشاره ائديب و اونلارى روايت ائدير، اولسون آرادا مستعار آدلار دا ايشلنيرلر. دوشونورم كى آرادا چوخ شى لرى يادا ساليب يازماق هم شيرين اولار و هم ده آرادا آجى دا اولا بيلر. يعنى روايت لر هر زامان آجى و شيرين دير، ايندى بو روايت لردن اَن شيرين و اَن آجى سين تعريف آئده بيلرسيز؟
اشاره ایله دیز بو مساله یه کی بو رومان چوخو واقعیت دیر. منجه بوتون رمان لار واقعیت لردن الهام الیب لار. من یازدیغیم رومان دا بو قاعده دن استثنا دگیل. بلکه من یازدیغیم سیز دیدیغیز کیمین، چوخ و اندازه دن آرتیخ واقعیت اساسیندا اولسون. بو سوز نن دن مخالفتیم یوخدور. اما بو مساله لرین هیچ بیری یازدیغیم رومانین ارزشین اشاغیا گئتیمیر. محمد سعید اردوبادی یازدیغی “دومانلی تبریز” ده خاطره لر و واقعیت لرین اساسیندا یازیلیب. اگر بو رومان سولدوزون اولدوزلاریندان صحبت آپارسا، بونا مشابه اولدوزلار اورمیه، تبریز، سراب، اردبیل و بوتون آذربایجان شهرلرینده آیاغا قالخیب و تازا و پارلاخ بیر صفحه انسانیت و آزادلیخ عرصه سینده تاریخ ده یازماق ایسته مك بلكه بير هوسى ياراتدى. بو رومان اونلارین هامیسینین خاطره لری دیر.
شیرین خاطره لر چوخدولار. البته هامیسیندان شیرین خاطره نی سئچيب دئمك چئتیندی. بیرینجی دفعه انقلاب دان قاباخ سولدوزدا نئچه گنج اویرنجی ، اوز اللریله چاپ دستگاهی دوزلدیب و یازدیخلاری اعلامیه نی “سولدوز انقلابی کمیته سی” آدیلا شهرده اصلی خیاباندا دیوارلارا ياپيشديرمالارى و جماعت یئغیشیب و اونلارین اعلامیه لرین اوخوماقلاری او قدر سئوینج و هیجان بیزیم ایچیمیزده یارادیردی بلكه آغيزا سيغينمايان دير. یا مثلاً بیزیم گیزلی و یئر آلتی تشکیلاتیمیز باجاراندا بوتون شهرده اوخول و اداره لرده عمومی اعتصاب یولا سالسیين گوستریردی کی گئجه قارانلیخدا بیر دامدا اوتوروب و اجلاس قورماغیمیزلا بیزیم نه اندازه گوجوموز واریدی و سونرا اوتوروب دالدان باخاندا بو بيزه چوخ شيرين گليردى. بونلارايا تای کیچیک- کیچیک خاطيره لر گوستریردی کی ملّت بیزی تانیردی، بیزیم سوزلریمیزی ائشیدیردیلر و اونلارا نسبت عکس العمل گوستریردیلر. بیزيله اوز به اوزه گلدیخلری زمان تازا و گنج نسله گووَنیب و اونلارین گلَجگی یارادماق داکی نقش لرینه گووَنیب و اونلارين اومودلو باخيشلارى بیزه یورولمیاسان دئمك آنلاميندا اولدوغو و بیزیم بوتون یورقونلوخلاریمیزی و اوزوموزو تهلكه يه سالماخلاریمیزی یادیمیزدان چیخاردیردی.
شاید دیه سیز نه دن انقالابین قازانماخ لحظه سینی ان شاد لحظه لردن سایمادیم. او لحظه ده نه قدر کی منیم اورگیم ایستیردی کی تهران دا اولایلارین لاپ ایچینده اولام، اما من اوزوم ایسته یه رك سولدوزا گلمیشدیم. سولدوزدا بهمن آینین ایگیرمی ایکی سینده بیر تظاهرات اولوب و بیرینجی مرحله ده شهربانی بوشالیب و تسلیم اولوندو. سونرا تظاهرات ژاندارمری سمتینه گئدنده، اورادان قورشون آتيليب و یئدی- سگیز نفر گولله له نیب و جانلارین الدن وئردیلر. اونلاردان بیرین من شخصا تانیردیم. بونا خاطر او لحظه بیر کدرلی خاطره یله بیر یئره گلیر.
ان کدرلی خاطره لردن نه اولا بیلر. کدرلی خاطره البته یولداش لارین ساواش دا و بیزیم یولدا جان لارین الدن وئرمخ لریدی. بلکه لاپ کدرلی خاطره لردن بیری “رحمان” منیم یانیما گلیب و منه “قولو” نون، ايشکنجه آلتیندا اولدورولمه سینین خبرین گئتیرمغى دير. بئله بیر صحنه لری من چوخ آز بوتون عومروم ده گورموشم. توکانین ایچینده اوطرف بو طرفه گئدَرك، تئز- تئز دانیشا- دانیشا، دانیشغیندا عادی و نورمال گوروشَرك، گوزلریندن گوز یاشی سئل کیمی آخیردی. او کی هیچ زامان یامان سوز آغزیندان چیخمازدی؛ اوزونو ساخلایا بیلمیه رك، نئچه کلمه یامان قولاندى “قولونو” اولدورن جلاد لارين علينه. من ده بیر گوشه دن دونوب، یاریمچیلیخ اؤلموش کیمین یامان دئمكدَدن سونرا هیچ بیر ایش الیمدن گلمه دير: نه جوره اینانا بیله ریخ کی “قولو” کی ایللر بويو شاه زمانی زندان چکديخدن سونرا، تهران دا بیزيله آیلار بیر یئرده قالیب و بیزلره بیر مهربان معلم کیمین اولوب، ايشکنجه آلتیندا بو رژیم توسطیله اولدورولموش اولار. بئله سیله “غلامرضا رستمی” تاریخ ده ابدیّته قاریشدی.