چئویرن: حسن ایلدیریم
ناظیم حکمت اوچون* / لوئی آراگون
یوخ، یازا بیلمهرم، ایندی اولماز، خواهش ائدیر‌م. قویون منیم اوچون بوتونلوگه اؤلسون، یوخسا، هله، آلتمیش یاشینداکی بو دلی قانلی، بو ساریشین بوغا، زندان، خسته‌لیک، یاشین تاثیرینه باخمایاراق؛ بو انسان ایچیمده تپ- تزه یاشایارکن، هئچ بیر شئی یازا بیلمهرم. ایندی اولماز؛ داها سونرا. سوز وئریرم سیزه، یازاجاغام، حتی سیزین بو ژورنالدا، داها باشقا بیر موضوع اوزه‌رینده: اؤلوموندن یوخ، حیاتیندان دانیشاجاغام. بایرام(خاچ‌پرست بایرامی‌نظرده توتولور-م) تعطیلی اوچون باغا گئدرکن، جوما آخشامی‌ساتین آلدیغیم «زمان» مجلهسینین سون سایی‌سینی‌دا اؤزومله گؤتورموشم؛ مجله ناظیمین رومانتیکلر (یاشاماق گؤزل شئیدیر قارداشیم رومانی روسجا، فرانسیزجا رومانتیکلر آدیلا چاپ اولوب.م) آدلی رومانین سون بؤلومو وار. اؤلکه ده،هامی‌هر ساعت باشی، رادیولاردان، بئشینجی پاپا( ژانین) اؤلومونو گؤزلهییردی. اونون اؤلومونو یوخ؛ آما جوما آخشامی‌سحری پاپا هله ده دیریایدی… ناظیما گلینجه، هئچ بیر قورخولو بیرشئی یوخ ایدی! جان وئرمهدن، ائله آیاق اوسته، پیللنی چیخارکن، گؤزلهنیلمهدن اؤلدو. یاشایارکن اؤلدو. بیر آغاج کیمی‌ییخیلدی. قویون او، منیم ایچیمده تمامی‌ایله اؤلسون. او زامان یازارام سیزین مجلهده. مفصل یازارام. منیم اوچون، باشقالاری اوچون اونون‌هانسی معنا داشیدیغینی، بورادا یازارام، بلکه ده گلن آی، یایا قدهر اجازه وئرین منه، ایولا قدهر، اونا چوخ یاراشان ایول آیینا قدهر اجازه وئرین. بوندان اون سککیز ایل اؤنجه زنداندا ایدی بؤیوک عارف مولانا جلال‌الدین یا دا عمرخیام کیمی‌رباعی بیچیمینده یازدیغی بیر اؤنجهدن دئمه (پیغمبرجسینه ) بو دؤرت مصراعنین معناسینی آنلایانا قدهر فرصت وئرین منه:
«-تامام ..»- دئیه‌جک بیزه بیر گون طبیعت آنامیز، –
«گولمک، آغلاماق بیتدی بالام.»
و تکرار اوجسوز – بوجاقسیز باشلایاجاق:
گؤرمهین، دانیشمایان، دوشونمهین حیات…
بایرامین، جوما آخشامی‌گونو، سحر، بیر ایکی ساعتدان سونرا، تئلئفون زنگی. ناظیم. ای اؤلوم خبری، نه ایتی گئدیرسن! ایکی ساعت بئله کئچمه‌دن بوتون آوروپانی دولاشدین، منی آختاردین. «یوئلینئسلرین» ائوینده تاپدین، اورهگیمی‌ساردین. تئلئفون تئللری ایله گلن، گؤرونمهین، ائشیدیلمهین، بیرجه کلمهدن، بیرجه آددان باشقا بیر شئی اولمایان اؤلوم. دئییر یوخ، ناظیم اولا بیلمز. آما، او. ناظیم… اؤزو دور، باشقاسی دئییل. بوتون انسانلار کیمی‌او دا. و شعرینده‌کی بیر اوشاغی آندیم:
رجب، دام‌دان دوشن کیمی‌قاریشدی سؤزه:
-«ساواشا قاتیلدیغین زامان، بیر دوشمان اؤلدوروب؛
بیر قورتوم ایچرسن قانیندان.
قورخون قاچار.»
من اونون قانیندان بیر داملا ایچمهیهجگم. دانیشمایان… اوجسوز- بوجاقسیز حیات… ناظیم، سندن منه، ایلک دفه ۱۹۳۴ده دانیشدیلار، سن زنداندایدین، او زامان بیر شئیلر یازا بیلدیم. دوستلوغوموز اوتوز ایل سوردو. نه قدهر آز، اوتوز ایل. ۱۹۵۰ده، بیزلر، یعنی تورک خالقی، دونیانین هر بوجاغیندا کی شاعرلر سنی حبسدن قورتاردیغیمیز زامان، ایولون اون دؤردونده سن حیاتا قووشدون. اما بو ایل، صبیرسیزلیگیندن، ایولو گؤزله‌یه بیلمه‌دین… زنداندان ائشیکده، اون اوچ ایل، یا دا بونا یاخین بیر شئی، قیرخ سکگیزیندن آلتمیش بیرینه قدهر. گؤزل بیر حیاتدیر بو. اون اوچ ایل، چوخ شئیدیر. زندان ائشینگیده اؤلدون. بو دا چوخ شئیدیر. بو فیکیره آلیشدیراجاغیز اؤزوموزو. انسان منظره‌لرین سنسیز خیال ائتمگه چالیشاجاغیز… سنین دئییمینله، منظره‌نی بو آغاج اولمادان خیال ائتمه‌یه چالیشاجاغیز. اوجسوز- بوجاقسیز حیات...!
۶ ایون ۱۹۶۳
*ناظیم حکمتین اؤلوموندن اوچ گون سونرا یازیلمیش‌دیر.
پاییز چیچکلریندن ناظیم بیر چلنگ/ پابلو نئرودا
نه اوچون اؤلدون ناظیم؟
نه ائلهیَک ایندی بیز ماهنیلارین سیز
هارادا تاپاق ائله بیر بولاق کی
اورادا بیزی قارشیلادیغین گولومسه‌مه اولسون؟
سنینکی کیمی‌اودلا سو قاریشیق
آغریلا سئوینج دولو
حقیقته چاغیران باخیشی‌هارادان تاپاق؟
قارداشیم،
ائله یئنی دویغولار، دوشونجه‌لر یاراتدین منده کی،
دنیزدن اسن آجی کولک، قاپاجاق اولسا بونلاری
بولود کیمی، یارپاق کیمی‌سوروندورولر
یاشایارکن سئچدیین و اؤلوموندن سونرا سنه سیغیناجاق اولان
اورایا، اوزاق تورپاغا دوشرلر.
آل سنه بیر دسته شیلی‌نین پاییز چیچکلرینی
آل جنوب دنیزلری اوستونده‌کی آیین سویوق پارلاق‌لیغینی،
خالقلارین دؤیوشونو، اؤز دؤووشومو
و یوردومون کدرلی بارابانلارینین بوغوق سس-کویونو
قارداشیم منیم، دونیادا نئجه تکم سنسیز،
چیچک آچمیش گیلاس آغاجینین قیزیلینا بنزه‌ین
اوزونه حسرت،
منیم اوچون چؤرک اولان، سوسوزلوغومو آرادان قالدیران،
قانیما گوج وئره‌ن
دوستلوغوندان محروم.
حبسدن چیخدیغیندا قارشیلاشمیشدیق سنینله،
زوربالیق و آجی‌لی قویوسو کیمی‌لوش حبسدن،
ظولمون ایزلرینی گؤرموشدوم اللرینده،
کینین اوخلارینی آختارمیشدیم گؤزلرینده،
اما پارلاق بیر اوره‌گین واردی،
یارا و ایشیق دولو بیر اوره‌ک.
نه ائدیم من ایندی؟
حاضیرلانا بیلرمی‌دونیا
هر یانینا اکدیین چیچکلر اولمادان
نئجه یاشامالی سنی اؤرنک گؤتورمه‌دن،
سنین خالق ذکانی، شاعرلیک گوجونو دویمادان ؟
بونا گؤره تشکورلر
منبع: سایت ایشیق