رقیه کبیری
بو حئکایه اؤلکه‌مین بوتون اوشاق- گلین‌لرینه تقدیم اولونور
دوزاغا دوشموش بیر حئیوان کیمی‌ام. قایین‌آنام چیین‌لریمدن یاپیشیب چکیر، آنام ایسه گاه آیاقلاریمدان ایته‌له‌ییر، گاهدان دا أللرینین گوجونو یانچاقلاریما سالیر، بلکه وجودومون ائشیکده قالمیش بؤلومونو دلییه سوخسون. بدنیم دؤشدن یوخاری داغا ساری، یانجاقلاریمدان آشاغی ایسه داغین کؤلگه‌سینده قالمیش دره‌یه ساری آسیلی قالیب. ده‌لیکده گرفتار اولموش قوللاریمی‌بئله ترپده‌نمیرم. من سیلاحلی بیر اووچونون دوزاغینا دئییل، بطنیمین گودوکچولرینین، آنام ایله قایین‌آنام ین دوزاغینا دوشموشدوم. آنام‌نان قایین‌آنام اووچو اولماسالار دا، داشدان نوطفه اوولاماق قصدی ایله منی بو دوزاغا سالدیلار. ایت سو گیلیفینده گرفتار اولان کیمی‌من ده بو ده‌لیکده گرفتار اولموشام. سو گیلیفینده گیرفتار اولوب قالسایدیم، اومودوم اولاردی سو زورلاشسا منی ده اؤزویله سورویوب آپارار. آمما سو‌هارا، داشین ده‌لییی‌هارا! اون بئش ایل یاشاییشیمدا بئلنچی بیر سیخما- بوغمایا دوشمه‌میشدیم. قایین‌آنام ایله آنام دئیینه- دئیینه منی ده‌لیکدن چیخارتماغا چالیشیرلار. بیلمیرم اونلارین دئیینمک‌لرینه قولاق آسیم، یوخسا بو ده‌لییین ایچینده قیفیللانیب قالمیش جانیمین‌هایینا قالیم!
دئدیم: «بو دهلیک داردی. منیم وجودوم بو دهلیک دن مئچمز»
قایین‌آنام دئدی: «آااانئجه کی داردی! هئچ خبرین وار بو دهلیک کیم‌لری درمان ائله‌ییب؟»
دئدیم: «من نه دئیرم کی! آمما سیز منیم ائنیمی‌قاریشلایین، گؤرون هئچ او ده‌لیکدن کئچر؟»
«ماشااله، ماشااله بیزه گلن گوندن آغ گونه چیخیبسان دا بالا!…» دئدی قایین‌آنام .
آنام اونون سؤزونو چکنمه‌دی، اوز- گؤزونو تورشادیب دئدی: «ائله قیزیم دوغولان گوندن گؤزو آغ گونه آچیلیب دا کی ماششا‌الـله ماششا‌الـله بئله أتلی جانلیدی. سن هله اوشاخلیغین بیر گؤره‌یدین! توپ کیمی، آغ- آپباغ بیر قیز ایدی. هله بالام أر ائوینه گئدندن أریییب!»
من ایسه مظلوم یانا دئدیم: «ائله من ده اونا گؤره دئیرم داااا، واللاه بو دهلیک داردی، منیم اندازه‌ام دئییل.»
آنام أییلیب قولاغیما پیچیلدادی: «قئین‌آنان ائشیتمه‌سین، ایسته‌میرم سورا سنین باشیوا قاخینج اولسون. من هله سندن ده ایکی یاش کیچیک ایدیم، بیر ایل تویومدان سووشموشدو من هله اوشاغا قالمامیشدیم، ائله بو ده‌لیکدن کئچن گونون صاباحیسی اوشاغا قالدیم.»
دئدیم: «آخی سیزین گؤزوز گؤرمور بو دهلیک داردی؟ واللاه، بیللاه اوشاق دا باخسا بونو باشا دوشر. بَه سیز نییه باشا دوشموسوز!، نییه عیناد ائله‌ییرسیز؟»
آنام دئدی: «سن عیناد‌جیلسان یا بیز؟ هله ده‌لیکدن کئچدین کی گؤراخ کئچه بیلیسن یا یوخ؟»
«آخی‌هانسی کیتابدا یازیب کی آدام ده‌لیکدن کئچنده اوشاغا قالار؟»
آنام حیرص ایله دئدی: «هله یاخچی قویمادیم بئش کیلاسدان آرتیق اوخویاسان‌هااا، قیزیم، بو ایش‌لر بیزیم آتا- بابا ده‌بیمیزدی. یوز ایل ده درس اوخوسان بو ده‌بلری کتابلاردا تاپا بیلمزسن.»
قایین‌آنام ألینی آناما ساری اوزالدیب، آرتیردی: «او جان اؤلسون، سن اؤله‌سن، اؤز جانیم، خانیما‌خانیم آند ایچیردی، دئیردی عئینی آرواد بطنی کیمی‌بو داشین دا گئنه‌لیب، دارالماق خاصیتی وار. باخماز بوی- بوخونا؛ اوشاغا قالمییان گلین‌لر بو ده‌لیکدن کئچندن سورا‌هامیسی فرج خئیر آپاریب. دی گل کی بیزیم قولاغیمیزین دیبینده اولدوغونا گؤره اونا قیمت وئرمیریخ.»
گئری دؤندوم کنده قاییدیم. بیردن بیره هر ایکیسی ده منه ساری قاچیب، بیر جوت قاراوول کیمی‌هره‌سی بیر قولومدان توتوب، وار گوج‌لری ایله منی ده‌لییین ایچینه سوخوب، ایته‌له‌دیلر.
بیلیرم، ألقاش (آرغاج)خانیما، خانیمدان کئچیب، یوخسا بیربیرلرینی گؤره‌جک گؤزلری اولمایان آنام ایله قایین‌آنام أل‌بیر اولوب، داغین دؤشونده منی بو دلیک‌لی داشین ایچینده دوزاغا سالمازدیلار. آنام آغ دئینده، قایین‌آنام قره دئیردی، قایین‌آنام ایسه یئر دئینده، آنام گؤی دئیردی. اونلارین اورتاق یئرلری یالنیز منیم بطنیم ایدی. هر ایکیسی ده بطنیمه بیر أتنه (جنین) دؤشمه‌یه تله‌سیردیلر. گئردک(زفاف) گئجه‌سینین سحریسیندن ایکیسی ده بطنیمین گودوکچوسو اولموشدولار. ایشین باشیندان گونلری ساییردیلار؛ آی باشی اولان گونلریم ایسه منیم مصیبتلی‌گونلریمدیر. من آی‌باشی سانجیسی چکیب، قایدا قانیندان آرینان گونلریم آنام ایله قایین‌آنام ، بیربیرلرینین آجیغینا أللرینه گلن ایستی‌لیک یئمک‌لری، بالدان توتدو باداماجان، هئلدن توتدو زنجفیله جن، مره‌چویود (مارچوبه)- دن توتدو تا بؤیرتکن (تمشک) یارپاغینا جان منه یئدیردیب، ایچیردیرلر. بطنیمین گودوکچولری اوشاغا قالمامیشدان، اوشاغین اوغلان اولدوغونا بئله فیکیر وئریرلر. کور گؤزون بیرینه دئییل، هر ایکیسینه ده ایشیق ایسته‌ییرلر بو گودوکچولر.
خانیما‌خانیم کندین بوتون قادینلارینین امام- پیغمبری کیمیدیر؛ ایمام پیغمبرین سؤزوندن چیخسالار بئله، اونون سؤزوندن چیخاسی دئییل‌لر. خانیماخانیمین سایه‌سینده کندیمیزین درمانگاهینا میلچک ده قونماز. اونون بیتگی‌لری، داغ- داشدان ییغدیغی اوت- علف‌لردن دوزلتدیغی قئینتمه‌لر، داوالار، مرهم‌لر بوتون ناخوشلوقلارین درمانی دیر.
آغلایا آغلایا دئدیم:«سیزی او ایناندیغیز، گئدین کندین داش‌یونانین گتیرین بو داشی سیندیرسین، مین ایل ده کئچسه من بو ده‌لیکدن چیخانمارام. آخشاماجان بو دلیکده قالسام اؤلرم.»
قایین‌آنام دئدی: «توبه، توبه…مه‌یر بو داشی سیندیرماق اولار؟داشین نه گوناهی وار، گوناه اؤزونده دی کی او قدر عیناد ائله‌دین، یوباندین داشین گونش ساعاتی سوووشدو دا. خانیما خانیم دیل به دیل تاپشیرمیشدی کی گونش داشین اوستونه شیغییاندا قیزی ده‌لیک‌لی داشدان کئچیردین. ایندی دئه گؤروم داش نئینه‌سین!»
آنامین باشینا قیشقیرسام دا قایین‌آنام ا دیل قئیترمک جسارتیم یوخدور. اؤز یانیمدا اؤزومو قیناییرام. قایین‌آنام دوز دئییر دا، داش نئینه‌سین، عاغلی داشلاشمیش داش، گؤره‌جک ایشینی گؤروب، منیم کیمی‌لره دهلیک دوزه‌لدیب، آما منیم عاغلیم‌هارا گئتمیشدی عاغلیمی‌وئردیم بو بطن گودوکچولرینین عاغلینا!
آنام دئدی: «قیز باخ منه گؤروم، اولمویا گئجه خانیماخانیمین تاپشیردیغی ایش‌لری گؤرمه‌میسن؟»
دینمه‌دیم. قیزاردیم، بوزاردیم. أریمین خوشو گلمز من یاسدیغیمیز باره‌سینده بیری ایله دانیشیم. گئجه اؤزومو اودا- سویا ویریب نه باشاریردیم ائله‌دیم، آمما أریم یورقون ایدی، باشینی منیمله بیر یاسدیغا قویمادی. آنام حیرص ایله باشیما قیشقیردی: «دئنه دا کی ألقاش اؤزونن کئچیب! مه‌یه سنه دیل به دیل دئمه‌دیم خانیماخانیمین تاپشیریقلاری یادیننان چیخماسین. گؤر سنین بو سایمامازلیغین اؤزووو ده، بیزی ده نه گونه قویدو!»
قایین‌آنام بیردن بیره قاشلارینی ییغیب آناما دئدی: «آی قیز، بلکه ائله داشین خاصیتی بئله‌دی، بیراز ساخلییب، بطنینه نوطفه سالاننان سورا گئنه‌لیب، قیزی بوراخاجاخ!»
آنامین گؤزلری پاریلدادی. آمما منی قورخو گؤتوردو. أریمین خبری اولسایدی ده‌لیک‌لی داش منیم بطنیمه نوطفه سالیب، منی بوغاردی.
قیشقیردیم: «من داشین نوطفه‌سینی ایسته‌میرم، مه‌یه آدام داشدان دا اوشاغا قالار؟ سیزی ایناندیغیز گئدین کندین داش یونانینی گتیرین بو داشی سیندیرسن!»
بطنیمین گودوکچولری خئیلک بیربیرلرینه باخیب، سونوندا قایین‌آنام دئدی: «اولماسا سن گئت خانیما خانیمی‌گتیر، من ده بوردا قیزی گودوم.»
قایین‌آنام چکیلیب، کؤلگه بیر یئرده اوتوروب، دیل- دوداغی آتدا دئیینیر. من ایسه دوزاغا دوشموش بیر حئیوان کیمی‌ده‌لییین ایچینده گرفتار قالمیشام. گونش ائله باشیما شاخییر، دییه‌سن ایستیسینی جهنمدن پای آلیب. آنامی‌گؤره بیلیمرم. اوجادان قیشقیریرام: «آناااااا، خانیماخانیمی‌گتیرمه‌ها، داش یونانی گتیر!…»